Καντανολέος

Επώνυμο μεγάλης κρητικής οικογένειας από τον οίκο των Σκορδιλών, στα χρόνια της ενετοκρατίας. Αναφέρεται και ως Καντανολέων ή Γαδανολέος. 1. Γεώργιος (; – 1570). Αρχηγός μιας από τις τελευταίες μεγάλες επαναστάσεις των Κρητικών εναντίον των Ενετών (1570). Τον απασχόλησε σοβαρά το σχέδιο της απελευθέρωσης όλου του ελληνικού χώρου. Για την πραγματοποίηση του σκοπού του ήρθε σε επαφή με τους οπλαρχηγούς της ηπειρωτικής Ελλάδας· αποφάσισε, μάλιστα, να ζητήσει και την ενίσχυση των Τούρκων και των Ρώσων εναντίον των Ενετών. Η επανάσταση εκδηλώθηκε αρχικά στις ορεινές δυτικές επαρχίες του νησιού (Σέλινο, Σφακιά, Ρίζα Κυδωνίας) εξαιτίας των αυθαιρεσιών, βιαιοτήτων και αγγαρειών που είχαν επιβάλει οι Ενετοί στον κρητικό λαό. Η εξέγερση πνίγηκε στο αίμα, πολλά χωριά καταστράφηκαν, ενώ ο ίδιος ο Κ. συνελήφθη με δόλο και απαγχονίστηκε. 2. Πέτρος (; – 1570). Γιος του προηγούμενου. Σύμφωνα με γραπτές μαρτυρίες παντρεύτηκε τη Σοφία, κόρη του Ενετού άρχοντα στα Χανιά Φραγκίσκου Μολίνου. Στην πραγματικότητα, ο τελευταίος εκμεταλλεύτηκε τα τρυφερά αισθήματα του Πέτρου, για να πετύχει την εξόντωση της οικογένειας Κ. και να καταπνίξει το κρητικό κίνημα. Τον Νοέμβριο του 1570, μετά την τελετή της στέψης των δύο νέων, έγινε γαμήλιο συμπόσιο στην έπαυλη του Μολίνου στο χωριό Αλικιανός Κυδωνίας. Τότε, σύμφωνα με το σχέδιο του άρχοντα, Ενετοί από τα Χανιά έστησαν παγίδα στην κρητική οικογένεια Κ. και στους 450 καλεσμένους, σκοτώνοντάς τους όλους.